Derleyen: Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Joy Mangano, 1956 yılında ABD’nin New York şehrinde doğdu. Oldukça yaratıcı bir kız çocuğuydu. Asla sabit duramıyordu, sürekli bir şeyler geliştirmeye, icat etmeye çalışıyordu. Hayvanların gece fark edilmesini kolaylaştıran fosforlu bir tasma onun icat ettiği ilk buluşu oldu. O dönemde patent ve tescil konusunda ailesi yeterli bilgiye sahip değildi. Bu sebeple Joy’un icat girişimleri hep çocukluk hevesi olarak kaldı. Daha sonra üniversitede işletme eğitimi aldı. Joy, daha sonra evlenip üç çocuk sahibi oldu ancak evliliği yürümedi. Bu süre zarfında üç çocuğuna bakmak için geceleri garsonluk yapan genç kadın, hafta sonları da hava yolu şirketinde rezervasyon müdürü olarak çalışmaya başladı. Ancak bitmek bilmeyen ev işleri ve geçim sıkıntısı sabrını zorluyordu.
HAYATININ KONTROLÜNÜ KAYBEDİYORDU
Hiçbir şekilde zengin değildi, elektrik faturalarını bile ödeyemiyordu. Üç çocuğunu doğurduktan kısa bir süre sonra boşandı. Kendisi ve ailesi için yeni bir hayat kurmak, milyar dolarlık işini kurma yolunda attığı ilk adımdı ve bunu tek başına bekar bir anne olarak yapmak, Mangano’ya yeniden icat etme isteğini verdi. 30’lu yaşlarında hayatının kontrolünü kaybettiğimi hissetmişti. Bu yüzden kontrolü ele almak, bazı değişiklikler yapmak ve kim olabileceğini yeniden keşfetmesi gerekiyordu. Bir şeyler üreterek ve inşa ederek büyümüştü ancak yıllar geçtikçe o tarafıyla olan bağlantısını kaybetmişti.
İster 10 yaşında köpeği için bandaj botları için bir çözüm bulmaya çalışıyor olsun, ister 30 yıl sonra dekoratif çelenkler satmaya çalışıyor olsun, aklına hep aynı düşünce geliyordu: ‘Daha iyi bir yol olmalı.’ Ve çok geçmeden, babasının yelkenlisindeyken çocuklarının döktüğü bir şeyi temizlerken kendi kendini sıkan bir paspas fikri aklına geldi. Adına ‘Miracle Mop’ (Mucize Paspas) koydu. 1990 senesinde ‘Mucize Paspas’ için çalışmalara başladı. İlk olarak deftere resmettiği paspası, herhangi bir makine kullanmadan 90 adet fiber ipi elleriyle sararak icadının prototipini hazır hâle getirdi. Devamında ise Mangano, babasının oto tamirhanesinde ilk bin Mucize Paspas’ı üretmeye yardımcı olmak için ailesini ve arkadaşlarını işe aldı.
Yaptığı iş hiçbir zaman kolay olmadı. İnsanlar ‘Ne iş yapıyorsun’ diye sorduklarında mucit olduğunu söylerse ‘Orada bırak’ diyordu. O dönemlerde topluma göre bir anne mucit olamazdı. Bu gerçekten zor bir işti. Joy Mangano’nun paspas icadından önce bir paspasın çıplak elle sıkılması gerekiyordu. Bu hijyenik değildi ve bazen tehlikeli olabiliyordu. Hatta Joy’un kırık camları temizlemek için kullandığı paspası sıktığı için eli kesilmiş ve kanamıştı. Mucize Paspas basit gibi görünen ancak dahice bir icat olacaktı.
TAM 20 DAKİKA İÇİNDE 18 BİN ADET SATTI
Sırada ürünü tanıtmak ve pazarlamak vardı. Joy tasarımları çizdi, yatırım parası aradı ve güvence altına aldı, bir prototip yaptırdı ve fikrini alışveriş kanalı QVC’deki bir TV yöneticisine sundu. Bir programla anlaşarak televizyona çıktı ancak işler pek istediği gibi gitmedi. Programın sunucusu, paspasın nasıl kullanılacağını anlayamadı ve programı yarıda kestiler. Tabii ki Joy pes etmedi. Bu noktada Joy’un sarsılmaz öz güveni devreye girdi. Mucize Paspas’ı televizyonda kendisi satma şansı verilmesini talep etti. Yeni bir programa katılarak Mucize Paspas’ı tekrardan tanıttı ve sadece 20 dakika içinde 18 bin adet sattı. 2000 yılına gelindiğinde ise 10 milyon değerinde ürün satmayı başaran Joy’un paspası hâlâ Amerika’da satılmaya devam ediyor.
Mangano’nun azmi ve erkek egemen bir sektörde kadın olmanın zorluklarına meydan okuma hikayesi, 2015 yapımı Jennifer Lawrence’ın başrol oynadığı ‘Joy’ filmine ilham oldu. Jennifer Lawrence, Mangano’yu korkusuz bir kadın, inanılmaz bir iş gücü ve tanıştığı herkes için bir ilham kaynağı olarak tanımlamıştı.
TEK İCADI PASPAS OLMADI, LİSTE UZADIKÇA UZADI
Miracle Mop (Mucize Paspas) başta olmak üzere icatlarıyla tanınan girişimci Joy, 71 patent grubunun ve 126 farklı patent yayınının mucidi olarak tüm dikkatleri üzerine çekiyor. Joy’un diğer icatlarından bazıları ise şu şekilde:
SARILABİLİR ASKI: Küçük dolap alanından tasarruf sağlayan kaymaz askılar tasarlayan Joy, bu icadıyla 1 milyardan fazla satışa ulaştı.
FOREVER FRAFRANT: Mumları, koku stantlarını, koku çubuklarını içeren ev kokusu düzenleyici serisi üreten girişimci kadın, günde 180 bin adet satarak önemli rakama ulaştı.
CLOTHES IT ALL BAGAJ SİSTEMİ: Mucit kadın; dolgulu dizüstü bilgisayar bölmesi, banyo malzemeleri düzenleyicisi, uçak biletleri için cepler gibi organizatör özelliklere sahip çeşitli ürünler üretmeyi de ihmal etmedi.
PERFORMANS PLATFORMLARI: Girişimci kadının tasarladığı kauçuk platformlu topuklu ayakkabılar, 3 saat içinde 30 bin çift satarak önemli bir başarı elde etti.
SHADES READERS: Joy’un tasarladığı okuma gözlüğü serisi, çok beğenildi ve 13 milyondan fazla sattı.
‘HEPİMİZİN BENZER İHTİYAÇLARI VAR, BUNLARI GİDERİYORUM
Şu anda CleanBoss’un CEO’su ve USA Network’ün ‘America’s Big Deal’ programının yapımcısı olan mucit ve girişimci Mangano, yaptığı iş için şunları söylüyor:
“Ben de dışarıdaki herkes gibiyim. Ben bir anneyim, çalışıyorum, temizlemem gereken bir evim ve düzenlemem gereken işler var. Hepimizin benzer ihtiyaçları var, ben bunları gideriyorum. İnsanlar her şeyin mükemmel olması gerektiğini düşündükleri için bir şeylere başlamıyorlar. Paspas endüstrisi veya askı endüstrisi hakkında gerçekten hiçbir şey bilmiyordum ancak yoldayken öğreniyorsunuz. İster kocanızın ‘Hayır, çocuklarla evde kalmalısın’ demesi olsun, ister sizin ‘Bunu yapabilecek yeteneğim olup olmadığını bilmiyorum’ demeniz olsun ya da bir bahane olabilecek başka bir şey. Başlamak için bir şeyin mükemmel olması gerektiği ya da bir şeyde iyi olmanız gerektiği düşüncesi engel oluyor.”